Kębłowo jest nowoczesną wsią, a jednocześnie bardzo ceni się tutaj tradycję. Mieszkańcy  posługują się jedną z najpiękniejszych gwar polskich. Właśnie dzięki takim przekazom jakie zawdzięczamy wcześniejszym pokoleniom, a szczególnie Janowi Hełmińskiemu gwara kębłowska ma swoje powiązanie z przeszłością.
 Wiele przekazów Jana Hełmińskiego było prostych i zrozumiałych wprost, jednakże zrozumienie niektórych opowieści zajęło mi więcej czasu i pracy, gdyż dotyczą one wydarzeń historycznych, które miały miejsce w Kębłowie i okolicy przed bardzo wielu laty.
Bezpośrednie sąsiadowanie z Prusami rządzonymi przez Fryderyka II było dla Wielkopolski uciążliwe i połączone z ciężkimi stratami. Powtórzę za prof. Stanisławem Salmonowiczem, że na owe straty „ składały się ... zarówno zwykłe gwałty wojenne, przymusowe porywanie rekrutów, rekwizycje żywności i innych dóbr materialnych, przymusowo - dobrowolne przesiedlenia ludności z terytoriów polskich na terytoria pruskie... . Rzeczpospolita jak „karczma zajezdna" wojsk obcych miała wszelkie niedogodności, a żadnych korzyści ... także i przez siły rosyjskie, z naruszeniem terytorium Rzeczpospolitej (marszerowały z Rosji do Prus Wschodnich i z Prus nad Odrę)."
Począwszy od 1740 roku Prusy rozpoczęły wojnę z Austrią o panowanie nad Śląskiem. Trzeba pamiętać, że w owych czasach Krosno Odrzańskie znajdujące się w niedalekim sąsiedztwie Kębłowa znajdowało się na północnych krańcach Śląska.

 Wiek XVIII obfitował w wiele bitew w naszej części Europy. W odległości 100 - 150 km od Kębłowa rozegrały się  wielkie, krwawe bitwy pod Lutynią koło Legnicy, Sarbinowem i pod Kunowicami.  Żołnierze obu stron ginęli tysiącami na polu bitwy i z powodu odniesionych ran.
 W odległości ok. 150 km od Kębłowa w dniu 25.08.1758 roku doszło pod Sarbinowem (niem. Zarndorf) koło Dębna Lubuskiego do wielkiej bitwy między wojskami pruskimi, a wojskami rosyjskimi.
Po bitwie pod Sarbinowem wojska rosyjskie pozostały na leżach zimowych w Wielkopolsce i cały ciężar ich utrzymania spoczywał na naszym społeczeństwie.
W roku następnym doszło do kolejnej bitwy, tym razem pod Kunowicami (niem. Kunersdorf)  w obecnym woj. lubuskim, oddalonym od Kębłowa o około 130 km. Bitwa ta rozegrała się 12.08. 1759 pomiędzy wojskami króla Prus Fryderyka II, a siłami sprzymierzonych wojsk austriacko-rosyjskich.
W każdej z tych bitew brało udział blisko 100 000 żołnierzy, zgromadzono ponad 400 dział. Po stronie rosyjskiej walczyli Kozacy i 1800 Kałmuków.
Straty w ludziach były bardzo dotkliwe po obu walczących stronach ale Polska chociaż nie była stroną w tych rozgrywkach militarnych, poniosła chyba największe straty osobowe. Prusacy korzystając ze słabości Rzeczpospolitej robili zaciągi do wojska wzdłuż całej granicy z Polską bez oglądania się na konsekwencje. W szeregach armii pruskiej walczyli huzarzy Małachowskiego, którzy rekrutowali się spośród młodzieży szlacheckiej i kształcili się w pruskich szkołach wojskowych. Także po stronie rosyjskiej walczyło bardzo wielu Polaków.
Te tragiczne wydarzenia były niewątpliwie przedmiotem rozmów ludności cywilnej przez wiele dziesięcioleci. Spokojne Kębłowo brało bezpośredni udział w ścieraniu się Prus i Rosji, gdyż na leżach zimowych przebywały tutaj wojska rosyjskie, co dzięki przekazom ustnym w rodzinie Hełmińskich dotrwało do naszych czasów.
Jan Hełmiński opowiadając o przemarszach wojsk (rosyjskich) mówił tak: te włejny tu bułuj, jak tyn Turek tu buł, tutej ciunk (ciągnął) ze swojymi wojskami, tutej bes Kymbłowo, to młyj dziadzia mioł na kwaterze dwunastu. To bułe jedenastu synuf i ojciec, to ftynczos, ale uni tak nie plundrowali mocno, ino musieli tutej tak, młegli ftynczos tam kogo zabić i tam ta trupio głowa łostała, bo zakopali kogo abłe co. ... Mówili, że tam koło, dzie Przybuła (Przybyła mieszkał tam, gdzie obecnie mieszka Roman Waligórski), tam tyż bułe takie źródło, co tam buło błoto, to tyn, jak un tam sie pozywał, tyn turecki, tyn herszt, jak nie szło inacy to kobiyty musiały chlyp, bochynki nosić, oż un o sucho pszeszet. Piyrwy tak nie buło, żeby zaro cegła buła i fszystkło, to się fszystko piyrwy tak dzioło.... To co mój dziadzia mi powiadoł, a co mój ojciec to tero jez miarodajne.
Mieszkańcy Kębłowa pewnie nie odróżniali Turka od Kałmuka,  czy Kozaka, więc wszystkich „innych" nazywali skrótowo Turkami. Czy zatem w Kębłowie na leżach zimowych przebywali Kałmucy ? Tego się chyba nigdy nie dowiemy.  W przekazie podkreślona jest karność i dyscyplina żołnierzy wówczas stacjonujących, że "uni tak nie plundrowali mocno". Jak zatem dotkliwe musiały być dla miejscowej ludności rabunki powodowane przez inne wojska, skoro wiedza o nich przetrwała takie długie lata! 
W załączeniu jest mapa przemarszu wojsk rosyjskich i rozległe terytorium Rzeczypospolitej. Terytorium imponująco wielkie ale to wielkie państwo było zacofane, słabe gospodarczo, zapatrzone w swą dawno minioną świetność militarną i nie potrafiło w porę podjąć działań naprawczych. W roku 1772 nastąpił I rozbiór Polski.
O Kębłowie zachowały się również inne opowiadania oparte na wydarzeniach mających miejsce w Kębłowie. „O bułeczce" opowiedziała mi Rozalia Kotlarska, która dowiedziała się od swojej babki Agnieszki Kotlarskiej zd. Mikołajczyk, a Agnieszka dowiedziała się od swojej babki. O 4 niedowiarkach opowiedziała mi Mieczysława Wielentejczyk zd. Adamczak, której ciocia Gertruda Weiss zd. Adamczak słyszała przy darciu pierza, a opowiadał to stary wówczas człowiek, który mieszkał przy Rynku, obecnie ul. Jujki nr.....( Nie wiem jaki to nr po lewej stronie Żoka)  „O siłaczu" opowiedział mi mój ojciec Tadeusz Świetliński i p. Kujawski z Nowego Solca, a opowieść „O Smugu" była w Kębłowie powszechnie znana wśród mojego pokolenia i pokolenia starszego.
Cenna jest każda opowieść o dawnym Kębłowie i warto je zapisać. Najwięcej ustnych przekazów zawdzięczamy Janowi Hełmińskiemu i jego doskonałej pamięci.
Napisała : Eugenia Świetlińska
17.07.2011